De kunst van luisteren

Bij een wedstrijd van zijn favoriete club Royal Antwerp wordt Tom door een goede bekende voorgesteld aan een collega-ondernemer. Jonge kerel (begin 30), een vrouw, twee kindjes en slechts een paar jaar geleden zijn bedrijf gestart. Wanneer Tom vraagt naar zijn zaak, geeft hij aan dat het erg goed gaat.

Gemiddeld is hij zo’n 20 uur per dag van huis, beweert hij. Daarop vraagt Tom: “Wanneer besteed je dan tijd aan je vrouw en kinderen?” “Op zondag”, luidde het antwoord. ‘Grappig’, denkt Tom. Het moment van het gesprek was namelijk op zondagmiddag, en zeker niet bij de persoon in kwestie thuis.

Tom vervolgt het gesprek met wederom het stellen van een vraag: “En als je op zondag thuis bent, ben je dan echt thuis of lig je uitgeteld op de bank? Je slaapt immers maar 4 uur per nacht, geef je aan.” Waarop de ondernemer antwoord dat hij op zondag af en toe wel eens een dutje doet, maar dat zijn vrouw daar oké mee is.

Luisteren

Het gesprek tot dusver is het perfecte toonbeeld van een aantal essentiële onderdelen van coaching: luisteren, vertragen en vragen stellen. Door objectief te observeren, zonder direct een mening te vormen, stel je jezelf in staat te zien wat er daadwerkelijk speelt.

Tom heeft inmiddels waargenomen dat in het leven van de jonge ondernemer ogenschijnlijk alles goed verloopt. “Kan je één ding noemen dat niet zo goed verloopt volgens jou?”, besluit hij als vervolgvraag te stellen. Het antwoord? “De nieuwe puppy van mijn vrouw. Tijdens mijn korte nacht moet ik eruit om het beestje uit te laten.”

Op dat moment herkent Tom een signaal dat hij zelf ook ooit kreeg. Tijdens zijn carrière in de entertainmentindustrie was hij veel weg van huis. Tijdens de spaarzame momenten thuis ging het vervolgens ook veel over zijn werk. Wat deed zijn vrouw in die tijd? Ze kocht niet één, maar twee puppy’s.

Spreken

Door in zijn spreken de combinatie te zoeken tussen zijn eigen ervaring en het schetsen van de mogelijke gevolgen, creëert Tom inzicht. Hij vertelt hoe hij zelf de shift heeft gemaakt en wat er was gebeurd als hij dit niet had gedaan. De ondernemer kijkt vervolgens nog 30 minuten, zonder aandacht, naar de voetbalwedstrijd en vertrekt dan naar huis. De volgende zondagen was hij niet aanwezig.

Zonder de ondernemer te dicteren ‘dat hij fout bezig is’ en ‘wat hij moet doen’ om zijn situatie te shiften, creëert Tom met zijn eigen verhaal een moment van bewustwording bij zijn gesprekspartner. Dit heeft geleid tot directe actie.

Een aantal maanden later zit Tom met zijn vrouw in een restaurant. Een dame tikt op zijn schouder en zegt “Ik wil u bedanken. Dankzij u heb ik een andere man.” Hij draait zich om en ziet de jonge ondernemer verderop aan tafel met een grote smile en een geheven glas.

De absolute basis

Coaching begint bij het creëren van ruimte. Ruimte om te kunnen vertragen en héél scherp te luisteren. Er echt vóór de ander zijn, niet voor jezelf. Of dat nu bij een voetbalwedstrijd is, in het café of tijdens een coachingsgesprek.

Dat is de puurste basis van coaching.